RK Geloofsgemeenschap
Paap
Spotnaam voor katholieken (papa is Italiaans voor paus)
Paaskaars
Grote, versierde kaars die wordt gewijd bij het begin van de Paaswake als symbool van de verrijzenis van Christus en vervolgens
wordt gebruikt bij de wijding van het doopwater als onderdeel van die viering
de paaskaars heeft vijf ingeboorde gaten in kruisvorm waarin wierookkorrels worden gestoken als herinnering aan de kruiswonden
de paaskaars wordt tot en met Hemelvaart tijdens de eucharistievieringen ontstoken
Paaskring
Tweede periode van het Kerkelijk Jaar die loopt van Septuagesima, drie-en-een-halve week vóór Aswoensdag, via Pasen, Pinksteren en alle
zondagen na Pinksteren tot aan de eerste zondag van de Advent
Paaslam
Symbolische naam voor Christus als het weerloze Wezen dat met Pasen geslachtofferd werd
Paasplicht
De plicht om in de paastijd te communie te gaan (z'n Pasen houden)
Paastijd
Periode van Paaszaterdag tot Drievuldigheidszondag (= zondag na Pinksteren)
Paastriduum
Witte Donderdag, Goede Vrijdag en Paaszaterdag
Paasvigilie
- de dag vóór Pasen
- synoniem voor Paasdienst of Paaswake
Paasvuur
- vuur dat aan het begin van de Paaswake ontstoken wordt
- vuur dat rond Pasen in de openlucht ontstoken wordt
Paaswake
Synoniem voor de Paasdienst tijdens de Paasnacht
Paaszaterdag
De dag vóór Pasen, ook wel Stille Zatyerdag of Heilige Zaterdag genoemd
Palatijnse Garde
Opgericht in 1850 door paus Pius IX als infanterie-eenheid om de kerkelijke staat te verdedigen
Na de Italiaanse eenwording vormde ze de Paleisgarde of Eregarde.
Op 14 september 1970 werd de Garde door paus Paulus VI opgeheven
Palla
Met wit linnen overtrokken vierkant karton waarmee de kelk tijdens de mis bedekt wordt, om te voorkomen dat er iets in valt
Palmpasen
- de zondag vóór Pasen waarop palmtakken worden gewijd (in Nederland takjes van de
buxuspalm), ter herinnering aan de wijze waarop de joden Jezus bij zijn
intocht in Jerusalem hebben begroet
- versierde tak of stok in kruisvorm, met koek en snoep behangen,
soms met een haantje van brood erbovenop, die op Palmzondag
door kinderen in processie wordt rondgedragen,
Het is folklore, die ontstaan is uit vermenging van kerkelijk gebruik en meiboomviering
Palmzondag
De zondag vóór Pasen waarop de intocht van Jezus in Jerusalem wordt herdacht
Papabilis
Kardinaal die geschikt lijkt om paus te worden
Papensteeg of Papenstege
Straatje in Meppel, waarlangs de pastoor van zijn huis op de Wheem naar de Mariakerk ging. (Tegenwoordig heet deze straat de Kleine Kerkstraat)
Paradijs
- aards paradijs, tuin van Eden, waar Adam en Eva vóór de zondeval in natuurlijk volmaakt
geluk leefden
- hemels paradijs, synoniem voor hemel
Paradijsverhaal
Het verhaal van Genesis 2 en 3 over Adam en Eva
Paramenten
Verzamelnaam voor alle liturgische gewaden
Parochie
Regionaal omschreven kerkelijke gebied als onderdeel van een bisdom, met aan het hoofd een pastoor eventueel met assistenten (parochie-vicaris - vroeger
kapelaan geheten); tegenwoordig worden alle assistenten, ook de niet-priesters en de vrouwelijke assistenten, pastores genoemd
Parochie Vicaris
letterlijk plaatsvervanger in de parochie. Nieuw benaming voor kapelaan
Parousia
Grieks: glorieuze verschijning: wederkomst van Christus in macht en majesteit op het einde der tijden
Pasen
Feest van de verrijzenis van Jezus Christus op de zondag na Goede Vrijdag. Pasen is een naar de datum veranderlijke feestdag die
valt op de zondag onmiddellijk na de eerste volle maan op of na 21 maart, dus op z'n laatst op 25 april
Passiekruis
Kruis zonder corpus met de afbeelding van de verschillende lijdenswerktuigen zoals lans, doornenkroon, hamer, spijkers, enz.
Passietijd
De twee weken vóór Pasen, vanaf Passiezondag (passie = lijden).
Passiezondag
Eerste zondag van de passietijd (= 2e zondag voor Pasen)
Pastoor
Hoofd van een parochie
Pastor
Latijn: herder
Algemene benaming voor hen, die binnen een geloofsgemeenschap zorg dragen voor de gelovigen
Pastor Bonus
Latijn: Goede Herder: naam van (de afbeelding van) Jezus als herder (Johannes,10,11), vaak met een verloren schaap op Zijn schouders
Pastoraal Concilie
- concilie gericht op het pastoraal functioneren
- specifiek: het pastoraal concilie van de Nederlandse kerkprovincie
van 1966 tot 1971 In Noordwijkerhout o.l.v. kardinaal Alfrink
Pastoraalbrieven
De twee brieven van Sint Paulus aan bisschop Timotheus, handelend over taak en functie van de pastores, herders, van de kerk
Pastoraal Theologie
Onderdeel van de theologie betreffende de studie van de zielzorg
Pastoralia
Financiële inkomsten van de pastoor als juridisch hoofd van de parochie
Pateen
Latijn patina schotel
gewijde gouden of vergulde schaal die op de kelk meegedragen wordt en waarop de geconsacreerde hostie wordt neergelegd
Pater
Latijn: vader: mannelijke priester-kloosterling
Paternoster
Latijn: Onze vader
- beginwoorden van dat gebed
- rozenkrans
- lift met rondgaande kooien als kralen van een rozenkrans
Patriarch
- oudtestamentische aartsvader zoals Abraham, Izaak en Jakob
- titel van aartsbisschop op belangrijke zetel in de oosterse kerken
- eretitel van aartsbisschop van belangrijk gebied in de westerse kerk
Patristiek
Onderdeel van de kerkgeschiedenis handelend over de kerkvaders
Patroon
- doopheilige
- beschermheilige, aan wie een kerk, een parochie, een stad, een vereniging is toegewijd
Paulijns voorrecht of of Paulinisch voorrecht
Latijn: Privilegium Paulinum
de mogelijkheid tot ontbinding van een huwelijk tussen ongedoopten als na het doopsel van de ene partij
de andere partij niet langer in vrede wil samenleven; na een dergelijke ontbinding kan de gedoopte partij
opnieuw en binnen de kerk huwen
Paus
De bisschop van Rome, opvolger van Sint Petrus, hoofd van de
katholieke kerk en staatshoofd van Vaticaanstad
Pauselijke Kroon
Tiara
Pauselijke onfeilbaarheid
Dat wil zeggen dat de paus geen fouten kan maken als hij in zijn functie als opperherder de universele Kerk onderwijst op het
gebied van geloof of moraal.
Pauselijke Raden
Een Pauselijke Raad is een bepaald type departement van de Romeinse Curie. In tegenstelling tot een Congregatie houdt een Raad
zich bezig met zaken die niet direct het geloof en het kerkelijk leven betreffen.
- Pauselijke Raad voor de Leken
- Pauselijke Raad voor de Bevordering van de Eenheid der Christenen
- Pauselijke Raad voor het Gezin
- Pauselijke Raad 'Justitia et pax'
- Pauselijke Raad 'Cor unum'
- Pauselijke Raad voor de Pastorale Zorg voor Migranten en Reizigers
- Pauselijke Raad voor het Pastoraat in de Gezondheidszorg
- Pauselijke Raad voor de Interpretatie van Wetsteksten
- Pauselijke Raad voor de Interreligieuze Dialoog
- Pauselijke Raad voor Cultuur
- Pauselijke Raad voor Sociale Communicatie
Pauselijke Staat of Vatikaanstad
Het grondgebied van het Vaticaan waar de paus wereldlijk gezag over uitoefent
Pauskeuze
Verkiezing van paus door kardinalen in geheime vergadering (= conclaaf) bijeen, bij accamatie of via stemming(en) -
de stemming is geheim - de stembriefjes worden verbrand
Door toevoegen van extra stoffen ontstaat zwarte rook ( 'nog geen paus' ) of witte rook ( 'we hebben een paus' )
Daarna wordt de pauskeuze aan het volk bekend gemaakt door de oudste deelnemende kardinaal vanaf het balkon van de Sintpieter met
de woorden "Habemus Papam"
Pausmobiel
Voertuig waarin de paus goed zichtbaar en beveiligd rondgereden wordt
In gebruik na het verdwijnen van de Pauselijke draagstoel (1978)
Pax Christi
Latijn: de vrede van Christus: naast bekende vredesgroet ook naam van een christelijke organisatie (tegenwoordig PAX)
Pax Vobis
Latijn: Vrede zij U: vredeswens, onder andere door Jezus zelf uitgesproken bij de verschijningen na de verrijzenis
