RK Geloofsgemeenschap
Baptiserium
Plaats waar gedoopt wordt: in de oudheid een aparte ruimte, soms een kapel net buiten het kerkgebouw. Later een apart gedeelte achter
in de kerk zelf, of als aparte doopkapel.
In vroeger tijden mocht een ongedoopte niet in de kerk komen
Basiliek
Grote kerk van bijzondere bouwstructuur en met bepaalde voorrechten
Basisgemeente
Christelijke gemeenschap als alternatief voor parochie; een term die zich afzet tegen de vervreemdende invloed en het verre gezag van de
officiële hiërarchische kerk
Bedelmonnik
Lid van een religieuze orde waarvan de leden oorspronkelijk door bedelen in hun onderhoud moesten voorzien, zoals de franciscanen en
de capucijnen
Bedevaart
Individuele, maar meestal gezamelijke gebedstocht naar een plaats waar een heilige of een bijzondere gebeurtenis wordt herdacht,
bijvoorbeeld de (verschijning van) de Maagd Maria te Lourdes, Fatima of Kevelaer, of de apostel Jacobus in Santiago de Compostella
Bedienen
De laatste sacramenten toedienen aan een zwaar zieke of stervende. Naast biecht en communie - met name het heilig oliesel oftewel de
Ziekenzalving
Begijnen
Vroeger meestal in een hofje samenwonende godvruchtige vrouwen, niet in kloosterverband maar wel met de beloften van kuisheid en
gehoorzaamheid aan een overste
Belijdenis
(1) bekentenis van de zonden in de biecht
(2) openlijke en plechtig uitgesproken aanvaarding van de volledige geloofsinhoud
- protestants
Belijder
Heiligverklaarde persoon die een bijzonder leven volgens het evangelie heeft geleid
Belofte
Formele toezegging, mondeling of op schrift: algemeen gebruikt woord, te onderscheiden van gelofte, een term die ook een kerkrechtelijke betekenis heeft
Beloken Pasen
De eerste zondag na Pasen waarop de viering van het Paasfeest - die acht dagen, dus een octaaf, duurde - wordt afgesloten
(luiken look geloken = sluiten)
Benficie
Een kerkelijk ambt, waaraan het recht op materiële voordelen en inkomsten verbonden is
Bergrede
Toespraak van Jezus op een berg bij het meer van Genesareth waarin Hij de acht zaligsprekingen heeft verkondigd
Beschermengel
Engelbewaarder
Beschermheilige
Heilige als bijzondere bescherm(st)er, patroon of patrones
van een land (b.v. St.Willibrord van Nederland)
van een streek (b.v. St.Willehadus van Drenthe)
van een stad (b.v. St.Nicolaas van Meppel)
van een kerk (b.v. St.Stephanus)
van een beroep (b.v. St.Cecilea van musici) of
van een persoon die zijn of haar naam draagt (naamheilige met naamdag, zoals die o.a. in Limburg wordt gevierd)
Biblia Pauperum
Latijn: de bijbel van de armen, officiële naam van een middeleeuws prentenboek met platen uit houtsneden voor het aanschouwelijk
bijbels onderricht van de armen die niet konden lezen. Ook gebruikt voor de kruiswegstaties, gebrandschilderde ramen, heiligenbeelden
en de kesrstal
Bidprentje
Gedachtenisprentje van een overledene met aan de voorzijde een foto of een religieuze afbeelding en aan de achterkant een In Memoriam
met persoonsgegevens en eventueel een kort gebed of bijbeltekst
Biecht
Sacrament waarin door de priester in de naam van Christus de zonden vergeven worden
Ook het sacrament van vergeving en verzoening
Biechtgeheim
Overal en altijd te bewaren geheim door de biechtvader, ook bij doodsgevaar voor hemzelf of anderen, waarop zonder uitgesproken toestemming
van de biechteling geen enkele uitzondering mogelijk is
Biechtvader
Priester in zijn functie van toediener van het sacrament van de biecht
Bisdom
Kerkjuridisch vastgesteld gebied van een bisschop
Bisschop
Als opvolger van de apostelen door de paus benoemde priester die onder diens gezag een bisdom bestuurt en daarbinnen volledige wijdingsmacht
heeft en kerkbestuurlijk recht uitoefent
Blasiuszegen
Zegen op 3 februari, feest van de heilige Blasius van Sebaste, de patroon tegen keelziektes
Blasius zou eens een jongetje, dat door een visgraat in zijn keel dreigde te stikken, genezen hebben.
Deze vertelling zou ten grondslag hebben gelegen aan de Blasiuszegen waarbij de priester twee gekruisde kaarsen gebruikt
Blijde Geheimen
De vijf eerste geheimen van Maria die bij het bidden van de rozenkrans overwogen worden
1 - de boodschap van de engel Gabriël aan Maria
2 - het bezoek van Maria aan haar nicht Elisabeth
3 - de geboorte van Jezus in een stal te Bethlehem
4 - de opdracht van Jezus in de tempel
5 - het terugvinden van de twaalfjarige Jezus in de tempel20:10 7-8-2019
Bloedgetuige
Martelaar, heilige die omwille van het geloof gemarteld en ter dood gebracht is
Bloedprocessie
Processie in Brugge, vroeger op de eerste maandag na de tweede mei, tegenwoordig op Hemelvaartsdag, met de reliek van
het heilig bloed, door graaf Diederik van den Elzas ca. l150 uit Jerusalem meegebracht en in 1260 voor het eerst in
een archief vermeld
Bloedwonder
Driemaal per jaar kan het in een ampul bewaarde bloed van de heilige Januarius in de aan hem toegewijde kerk te Napels
vloeibaar worden
Boetpsalmen (boetepsalmen)
Zeven door de kerk gekozen psalmen als liturgische gebeden op dagen van boete en rouw
Ps. 6, 31, 37, 50, l0l, 120, 142
Bonnet
Vierkant liturgisch hoofddeksel in zwart voor priester en priesterstudent, paars voor hoge prelaten en bisschoppen,
rood voor kardinalen , wit voor de paus en voor norbertijnen (die ook wel witheren genoemd worden)
Brevier
Volledig officieel liturgisch gebedenboek in het Latijn (ook wel vertaald), in vier delen, voor elk jaargetijde één; het bidden
ervan door de priester wordt brevieren genoemd
Broeder
Een niet tot priester gewijd religieus die in een orde of congregatie de geloften van armoede, zuiverheid en gehoorzaamheid heeft
afgelegd
Bul
Officieel Pauselijk schrijven met instructies en openbaarmakingen
De bul is door hem zelf ondertekend en voorzien van een bulla, een gouden of loden zegel
Bursa
Latijn: beurs, foudraal in liturgische kleur waarin de opgevouwen linnen doek wordt bewaard, waarop tijdens de eucharistieviering
hostie, kelk en ciborie worden geplaatst
