Toen paus Pius XII in 1958 overleed rouwde de katholieke kerk over het heengaan van deze meest besproken paus uit
de wereldgeschiedenis.
Zwarte legende
Maar nog geen vijf jaar later publiceerde Rolf Hochhuth in 1963 zijn controversiële toneelstuk Der Stellvertreter,
waarin hij Pius XII ervan beschuldigde dat deze niets ondernomen had om de jodenvervolging aan te klagen, laat staan
te stoppen.
Sindsdien wordt er door historici heftig gediscussieerd over de rol van deze paus. Was hij op de hoogte van de
uitroeiing van de joden? En hoe reageerde hij daarop? Deze vragen zijn opnieuw actueel nu het Vaticaan volop
bezig is Pius XII zalig en heilig te verklaren.
In welke mate was Pius XII op de hoogte van het lot van de joden voor, tijdens en na de Tweede Wereldoorlog?
Herontdekte documenten
Meer dan een halve eeuw na het overlijden van paus Pius XII werden de archieven van het Vaticaan opengesteld voor
onderzoekers i.v.m. de (mogelijke) zaligverklaring van paus Pius XII.
Volgens paus Benedictus XVI heeft Pius XII inderdaad zo vaak als mogelijk ingegrepen maar moest hij daar vanwege de
omstandigheden over zwijgen. De strijd van de 'oorlogspaus' tegen de holocaust zou zich in het geheim en stilte
hebben afgespeeld, omdat dat de beste manier was om de meeste joden te redden.