Radboudzondag
Radboudzondag de dag waarop in Nederlandse parochies gecollecteerd wordt voor het katholieke vormingswerk onder jonge mensen.
De Radboudstichting spant zich al sinds 1905 in voor de vorming van jongeren.
In 2010 veranderde de Radboudstiching haar naam in Stichting Thomas More.
Ratel
Op Witte Donderdag, Goede Vrijdag en Paaszaterdag wordt in de liturgie een geluidmaker van hout gebruikt als vervanging van de
altaarschel
Recollectie
Latijn: recollectio, herdenking: korte periode van bezinning.
Rector
Bestuurder en zielzorger van een niet-parochiële gemeenschap, b.v. van een school, een kloostercommunauteit of een inrichting
Refter of refectorium
Eetzaal in een klooster
Regina Coeli
Latijn: koningin van de hemel:
- eretitel van Maria
- gebed driemaal daags ter vervanging van het Angelus in de Paastijd
Regulieren
Leden van religieuze orde of congregatie
Reliek of relikwie
Latijn reliquia: overblijfsel: (delen van) het lichaam van een heilige of voorwerpen die daarmee in aanraking zijn geweest,
soms gevat of geborgen in kostbare reliekschrijnen, die ter verering kunnen worden uitgestald of ter aanraking met hand of
mond worden aangeboden
Religieus
- algemene naam voor kloosterling(e)
- tot de religie behorend of daarvan getuigend
Repostorium
Latijn: bewaarkast, rustplaats: plaats in de monstrans waar de geconsacreerde hostie wordt bewaard
Requiem
Viering bij het afscheid van een overledene. Eucharistieviering zonder Gloria en Zending. Wel is er een absoute.
Aansluitend wordt het lichaam ter aarde besteld in gewijde aarde.
Tegenwoordig kan het lichaam ook gecremeerd worden
Requiem Aeternam Dona Eis Domine
Latijn: Heer geef hun (hem/haar) de eeuwige rust: gebed tijdens uitvaartdienst
Requiesca(n)t In Pace (R.I.P.)
Latijn: moge(n) zij (hij/zij) rusten in vrede: gebed bij de uitvaartdienst of spreuk op graf
Responsorium
Latijn: antwoordvers
Retabel ook wel altaarretabel
Schilder- of beeldhouwwerk, dat op een altaar staat of aan de muur achter een altaar is bevestigd.
Meestal bestaat een retabel uit meerdere panelen, die met scharnieren aan elkaar
bevestigd zijn
Rijmbijbel
Bijbel op rijm, vooral populair in de middeleeuwen vóór de boekdrukkunst omdat de tekst op deze manier gemakkelijker te onthouden was;
een bekende rijmbijbel is die van Jacob van Maerlant uit 1372
Ritenstrijd
Langdurig meningsverschil tussen de jezuïeten en andere ordes, zoals dominicanen en franciscanen in de 17e en 18e eeuw over het al
of niet in missiegebieden aanpassen van westerse kerkelijke rituelen aan plaatselijke en landelijke gewoontes.
De jezuïeten waren vóór aanpassing maar werden in 1744 door paus Benedictus XIV in het ongelijk gesteld; van toen af moest alles
weer op z'n Romeins.
Rituale Romanum
Boek met rituele teksten bij de toediening der sacramenten
Ritus
Voorgeschreven wijze van liturgisch handelen
Rochet
Een superplie met minder wijde mouwen die door prelaten gedragen wordt
(soms als roket uitgesproken)
Roeping
Het zich voorbestemd voelen of weten tot een bepaalde levenstaak
Roepingenzondag
Op de Vierde Zondag van Pasen viert de Katholieke Kerk Roepingenzondag. Er wordt aandacht en gebed gevraagd voor de roeping tot
het priesterschap, het diaconaat en het religieuze leven. De gelovigen worden op deze Wereldgebedsdag voor Roepingen opgeroepen
in het bijzonder te bidden voor nieuwe pastores ( herders ) in de Kerk
Roerende Feestdagen
.
Kerkelijke feestdagen op vaste dag maar wisselende datum, nl. de eerste zondag van de Advent, Aswoensdag, de dagen van de Goede Week,
Pasen, Hemelvaart, Pinksteren en Sacramentsdag.
Roma Locuta Causa Finita
Latijn: als Rome gesproken heeft is de zaak beslist: uitspraak van Augustinus (Sermones 131,10) over het kerkelijk gezag
Roma Mora
Latijn: Rome betekent uitstel: verzuchting over het soms lang uitblijven van een beslissing vanuit Rome
Romeinse Kwestie
De (strijd)vraag of de pauselijke staat deel moest uitmaken van Italië (1860-1870)
Rorate Coeli
- Gregoriaans introïtusgezang (openingsgezang) voor de Mis van de vierde zondag van de
Advent en tevens de naam voor deze zondag
- stapellied voor de adventstijd - elke zondag wordt er een extra vers gezongen
Rota
Kerkelijke rechtbank
.
Rozenhoedje of Rozenkrans
Gebedssnoer