RK Geloofsgemeenschap                                        

niks

            St.Stephanus - Meppel

 
40 Jaar
                                Vieringen onder leiding van parochianen' (2)


– oorsprong, geschiedenis en toekomst –

40 Jaren vieringen onder leiding van parochianen. Dit hebben we gevierd op zondag 25 november 2018 in de St.Stephanuskerk in Meppel In drie afleveringen probeer ik u mee te nemen op de weg van oorsprong, geschiedenis en toekomst.




Liturgie vieren is een vorm van 'op verhaal komen' rond de Schrift en je te binnen brengen hoe de Schrift van 'werkelijke' betekenis is. Het is een vorm van 'dromen', de droom van God met onze aarde, het visioen moet levend gehouden worden, want 'waar het visioen ontbreekt, verwildert het volk'

Waar het visioen ontbreekt, verwildert het volk; als het de rechte leer onderhoudt, is het gelukkig

Spreuken 29, vers 18

'Liturgie' is van oorsprong een Grieks woord en betekent letterlijk: 'werk van/voor het volk'. Christenen bewijzen elkaar de 'dienst' van de liturgie.

Vanouds heeft men geweten dat heel de samenkomende gemeenschap de draagster is van de liturgische samenkomst. Het is de gemeenschap als geheel die 'de dienst uitmaakt'.

Uit die gemeenschap mochten 40 jaar geleden mensen treden en voorgaan in onze vieringen in het weekend. In deze bijdrage wil ik terugblikken op deze 40 jaar zonder de pretentie te hebben recht te doen aan alles wat er is gebeurd en aan iedereen die hieraan een bijdrage heeft geleverd. In het bijzonder wil ik stil staan bij de startsituatie van de werkgroep, de aandacht voor permanente toerusting, enkele kengetallen en een paar anekdotes.
In een derde en laatste aflevering zal ik nog enkele dilemma's benoemen waarmee we in de loop der jaren werden geconfronteerd én een blik werpen op de toekomst.


De startsituatie

In de winter van 1977/1978 starten 8 personen uit Beilen, Hoogeveen en Meppel onder leiding van pastoor Bodewes met de cursus 'diensten onder leiding van parochianen'.
Tussen alle onderdelen van de cursus door, wordt er voortdurend tijd ingeruimd om met elkaar van gedachten te wisselen over wat ons beweegt deze taak op ons te nemen. De cursus wordt afgerond met een weekend in het vormingscentrum te Zeegse samen met andere werkgroepen uit ons bisdom.
Enkele jaren nadien wordt de cursus twee keer herhaald, nu gegeven door pastoor Dijkman en opnieuw trekken we met de voltallige groep, toen bestaande uit 12 leden, een weekend naar Zeegse om elkaar beter te leren kennen, te putten uit en delen met elkaar van onze inspiratiebronnen en vruchtbare werkvormen voor de samenstelling van vieringen met elkaar te bespreken en af te stemmen.


Toerusting van blijvende waarde

Een van de rode draden die loopt door deze 40 jaar is wel de permanente aandacht voor (de noodzaak van) continue toerusting. Zelden werden de principes van de lerende organisatie met zoveel inzet en gretigheid gepraktiseerd. Te veel om op te noemen. Voor een deel op eigen kracht tijdens de vergaderingen van de werkgroep en speciale bijeenkomsten, voor een deel ook met ondersteuning van externen.

Velen van ons bezoeken ook met enige regelmaat de preekbijeenkomsten in het Dominicanenklooster te Zwolle, tien dagen voor de bewuste zondag waarop je de overweging moet houden. We leren daar hoe we vanuit een goed verstaan van de H. Schrift een betekenisvolle overweging kunnen samenstellen.
Onze werkgroep staat ook aan de wieg van de diocesane toerustingsdagen die telkens door een andere parochie worden voorbereid. 15 jaar geleden, bij het 25-jarig bestaan van onze groep, organiseren wij dat voor de eerste keer in Hoogeveen; ruim 80 lekenvoorgangers uit ons bisdom komen hierop af. Deze samenkomst is inmiddels uitgegroeid tot een traditie en zo zijn we onlangs met een aantal leden van onze werkgroep te gast geweest in Weiteveen. Elke keer laten we ons weer verrassen door een inspirerend programma en steeds wordt het estafettestokje voor de organisatie weer doorgegeven aan een andere parochie. We blijven leren en vooral ook elkaar bemoedigen én inspireren.


Voorbereiding van de vieringen

Zodra onze pastores en het parochiesecretariaat het liturgisch rooster hebben samengesteld, proberen wij de geplande DolvP vieringen te bemensen. In de regel doen we dat tijdens onze reguliere vergaderingen (in principe 5 x per jaar). Soms moeten we een versnelling aanbrengen en proberen we ons aandeel in het rooster per mail ingevuld te krijgen. Met enige trots mogen we zeggen dat we in al die jaren er steeds in zijn geslaagd het op ons gedane beroep ook daadwerkelijk te vervullen.
De voorbereiding van een viering doen we met z'n tweeën. Een nieuw lid kan in de eerste periode meedoen met zo'n koppel. Voorafgaand aan dit overleg word je geacht de lezingen van de zondag 'verteerd' te hebben, te hebben nagedacht over een thema wat daaruit zou kunnen voortvloeien en begeleidend documentatiemateriaal, met exegese van de Schriftlezingen, gebeds- en liedsuggesties, bekeken te hebben.
Aan het einde van de voorbereiding wordt dan besloten wie de overweging uitwerkt en wie het liturgieblad of boekje samenstelt.


Enkele kengetallen van de groep

De huidige werkgroep telt 9 leden. Op zich heeft deze groep voldoende capaciteit om het 'DolvP aandeel' in onze zondagvieringen te leveren. We moeten ons daarbij evenwel realiseren dat de gemiddelde leeftijd van de groepsleden boven de zeventig ligt, in die zin is dat een getrouwe afspiegeling van onze geloofsgemeenschappen. Het laat evenwel onverlet dat de noodzaak nieuwe mensen te zoeken voortdurend leeft en verjonging noodzakelijk is, te meer daar de huidige leden op dit moment gemiddeld exact al 20 jaar lid zijn.
Sprekend over kengetallen vraag ik mezelf ook af hoe vaak wij door de jaren heen nu zijn voorgegaan, of wat ons aandeel is geweest als voorgangers. Hiertoe heb ik vier jaren uitgelicht, met een interval van zes jaar, te beginnen met het jaar 2000. Voor de jaren 2000, 2006, 2012 en 2018 kom ik dan resp. tot 43, 48, 41 en 30 vieringen in onze drie geloofsgemeenschappen. Het lijkt me niet overdreven hier te spreken van een substantiële bijdrage aan onze wekelijkse samenkomsten.

In 2012 hebben we een uitvoerig evaluatieonderzoek gehouden naar de waardering van onze parochianen van onze vieringen. Op 9 onderdelen van de vieringen in de periode juni tot en met december van dat jaar wordt een oordeel gevraagd.
Op een vijf-punts-schaal kunnen kerkbezoekers hun oordeel geven. De gemiddelde gewogen score levert een 4,5 op. Een uitkomst waar we heel blij en dankbaar voor zijn. Gelukkig levert het onderzoek ook de nodige aandachts- en verbeterpunten op.


Enkele anekdotes tot slot

Vooral in de eerste jaren van de veranderde liturgische praktijk – vele parochianen moeten hier echt aan wennen – worden we zo nu en dan voor bijzondere verrassingen gesteld.
Genoegzaam bekend is wellicht het verhaal dat de koster in een van onze geloofsgemeenschappen de sleutel van het tabernakel had verstopt zodat we geen communieviering konden houden. In plaats daarvan had hij een paar stukken brood in de sacristie voor ons klaargelegd!
Of een hoogbejaarde, onbekende priester die twee minuten voor aanvang van de viering de sacristie komt binnenlopen en voorstelt dat hij wel zal voorgaan en wij als lector mogen meedoen.
Of de keer dat een parochie – conform het rooster de eigen pastoor als voorganger verwacht – maar dat niet hij maar twee leden van onze groep voorgaan en na uitleg en verontschuldiging van onze kant een groep parochianen alsnog de kerk verlaat.
Er is nog zoveel meer te verhalen, maar de bijdrage is al weer lang genoeg geworden. Hoe wij ons uit deze en andere situaties hebben gered, vraagt u zich nog af?
Het antwoord is niet zo ingewikkeld. Door steeds maar weer naar jezelf te kijken en de kritische vraag aan jezelf te stellen: 'Wat beweegt mij deze rol te vervullen en waar sta ik (hier)voor'. Er kwam dan altijd – vol vertrouwen – weer een volgende keer.

Piet Maes
november 2018



klik hier  
voor het eerste deel van 40 jaar Vieringen onder leiding van parochianen


klik hier  
voor het derde deel van 40 jaar Vieringen onder leiding van parochianen